Występowanie
Występuje nieomal w całej Europie (na południu rzadziej, najliczniej w środkowej i wschodniej) aż po wschodnią Syberię i w Azji Mniejszej. Izolowane populacje w Azji Północnej oraz w Ameryce Północnej. Nie zamieszkuje dalekiej Północy. Częściowo osiadły (południowe populacje), częściowo wędrowny (przeloty od marca do kwietnia i odloty od września do listopada populacji północnych) lub koczujący. Zimuje w południowej Europie, północnej Afryce i południowej części Ameryki Północnej.
W Polsce liczny lub bardzo liczny ptak lęgowy, pospolity zwłaszcza w lasach świerkowych gór i w północno-wschodniej części kraju (np. w puszczach: Augustowskiej, Knyszyńskiej i Białowieskiej). Nieliczny jedynie na obszarach bez świerka. Spotkać go można w górach do górnej granicy lasu do wysokości 1500 m n.p.m. Dość licznie zimuje, choć rokrocznie w zmiennej liczbie. W niektórych latach notuje się inwazyjne naloty ptaków z północnego wschodu Europy. Najczęściej spotyka się je w trakcie migracji wiosną i jesienią, kiedy to wędrują w większych grupach.
